Podatki marynarskie w 2020 roku: Baliwat Guernsey, a ulga abolicyjna

Data dodania: 18/05/2020

Wstęp

 

Baliwat Guernsey dnia 12 lutego 2019 roku ratyfikował Konwencję MLI, co jednak nie zmieniło sytuacji podatkowej polskich marynarzy kontraktowych pracujących u armatorów z faktycznymi zarządami w ww. lokalizacji, bowiem polscy marynarze zatrudnieni w ww. modelu od 2014 roku powinni rozliczać się w Polsce z zastosowaniem metody proporcjonalnego zaliczenia.

 

Przez lata Baliwat Guernsey był kwalifikowany przez polskie Ministerstwo Finansów jako „raj podatkowy”, czyli państwo stosujące szkodliwą konkurencję podatkową w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych i prawnych, co skutkowało faktycznym opodatkowaniem dochodów polskich marynarzy kontraktowych uzyskanych z pracy na statkach eksploatowanych przez przedsiębiorstwo z faktycznym zarządem w Baliwacie Guernsey  w Polsce. Szczęśliwie końcem kwietnia 2013 Guernsey zostało usunięte z listy państw stosujących szkodliwą konkurencję podatkową względem Polski w zakresie PIT i CIT. 

 

Następnie Polska zawarta umowę w sprawie unikania podwójnego opodatkowania niektórych kategorii osób fizycznych z Baliwatem Guernsey, która została podpisana w Londynie w dniu 8 października 2013 r., która zaczęła obowiązywać od dnia 1 stycznia 2015 roku.

 

Baliwat Guernsey w 2014 w „stanie bezumownym”, ale poza listą rajów „podatkowych”

 

Polscy marynarze pracujący w 2014 roku na statkach eksploatowanych przez przedsiębiorstwo z faktycznymi zarządami w Baliwacie Guernsey mieli możliwość skorzystania z ulgi abolicyjnej w odniesieniu do dochodów uzyskanych z ww. źródeł, gdyż jak wskazano wyżej Guernsey zostało usunięte z listy państw stosujących szkodliwą konkurencję podatkową z Polską. 

 

Przez wzgląd na powyższe zastosować można było przepisy zgodnie, z którymi tj. z art. 27 ust. 9 ustawy o PIT, jeżeli podatnik będący polskim rezydentem osiąga również dochody z tytułu działalności wykonywanej poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub ze źródeł przychodów znajdujących się poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej z państwem, w którym dochody są osiągane, Rzeczpospolita Polska nie zawarła umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania, dochody te łączy się z dochodami ze źródeł przychodów położonych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. W tym przypadku od podatku obliczonego od łącznej sumy dochodów odlicza się kwotę równą podatkowi dochodowemu zapłaconemu w obcym państwie. Odliczenie to nie może jednak przekroczyć tej części podatku obliczonego przed dokonaniem odliczenia, która proporcjonalnie przypada na dochód uzyskany w państwie obcym. 

 

Polscy podatnicy, którzy uzyskali zagranicą dochody m. in. z pracy bądź z prowadzenia działalności gospodarczej, podlegające w Polsce rozliczeniu z zastosowaniem metody proporcjonalnego odliczenia, mają prawo do odliczenia od podatku dochodowego tzw. ulgi abolicyjnej, czyli kwoty stanowiącej różnicę pomiędzy podatkiem obliczonym z zastosowaniem metody proporcjonalnego odliczenia a podatkiem obliczonym według metody wyłączenia z progresją. Zgodnie z art. 27g ust. 2 ustawy o PIT odliczeniu podlega kwota stanowiąca różnicę między podatkiem obliczonym zgodnie z art. 27 ust. 9 albo 9a (tj. metody proporcjonalnego odliczenia) a kwotą podatku obliczonego od dochodów ze źródeł, o których mowa w ust. 1, przy zastosowaniu do tych dochodów zasad określonych w art. 27 ust. 8 (tj. metody wyłączenia z progresją). 

 

Możliwość skorzystania z ulgi abolicyjnej nie została uzależniona od tego, czy ww. dochody osiągnięte zagranicą zostały opodatkowane w państwie źródła, tj. w państwie, w którym podatnik je uzyskuje. Prawnie nie ma też znaczenia, czy Polska zawarła czy też nie z tym państwem umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania. Najważniejsze jest to, czy dochody zagraniczne podlegają opodatkowaniu w Polsce przy zastosowaniu metody odliczenia proporcjonalnego. Metoda ta ma również zastosowanie w przypadku, gdy z danym państwem Polska nie zawarła umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania.

 

Odliczenia nie stosuje się, jedynie w przypadku gdy określone dochody uzyskane zostały w krajach na terytorium wymienionych w rozporządzeniu Ministra Finansów w sprawie określenia krajów i terytoriów stosujących szkodliwą konkurencję podatkową dla celów podatku dochodowego od osób fizycznych, tzw. raje podatkowe. Baliwat Guernsey w 2014 roku nie był już kwalifikowany przez polski system podatkowy jako  „raj podatkowy” co skutkuje możliwością skorzystania z ww. ulgi abolicyjnej.

 

Niestety pomimo wyżej wskazanych regulacji prawnych, w praktyce, wiele polskich Urzędów Skarbowych i samo Ministerstwo Finansów próbują bezzasadnie odmawiać ulgi abolicyjnej marynarzom uzyskującym dochody z ww. źródeł z uwagi na brak zapłaty podatku w Baliwacie Guernsey.

 

 

Baliwat Guernsey-ulga abolicyjna, a sytuacja polskich marynarzy od 1 stycznia 2015 roku

 

Zgodnie z umową pomiędzy Rzeczpospolitą Polską, a Baliwatem Guernsey, która obowiązuje od 01.01.2015 roku wynagrodzenie uzyskane przez osobę mającą miejsce zamieszkania w Umawiającym się Państwie w związku z wykonywaniem pracy na pokładzie statku morskiego lub statku powietrznego, eksploatowanego w transporcie międzynarodowym, może być opodatkowane na terytorium tej Umawiającej się Strony, na którym znajduje się miejsce faktycznego zarządu przedsiębiorstwa.

 

Określenie „transport międzynarodowy” oznacza wszelki transport statkiem morskim lub statkiem powietrznym, eksploatowanym przez przedsiębiorstwo, którego faktyczny zarząd znajduje się na terytorium Umawiającej się Strony, z wyjątkiem przypadku, gdy taki statek morski lub statek powietrzny jest eksploatowany wyłącznie między miejscami położonymi na terytorium drugiej Umawiającej się Strony (art. 5 ust. 3 umowy).

 

Zgodnie z wewnętrznym prawem Guernsey podatek dochodowy zobowiązane są płacić wyłącznie osoby posiadające rezydencję podatkową w Baliwacie Guernsey.

 

Przez wzgląd na powyższe polski marynarz niebędący rezydentem Guernsey, który zagranicą (z Baliwatu Guernsey) uzyska dochody podlegające rozliczeniu z zastosowaniem metody proporcjonalnego odliczenia, ma obowiązek złożyć w Polsce roczne zeznanie podatkowe, nawet jeżeli w Polsce nie uzyska żadnych dochodów.

 

Rozliczenie podatkowe za rok 2019 polski marynarz zatrudniony w ww. modelu powinien złożyć wyjątkowo do 31 maja 2020 roku.

 

Należy pamiętać, że polscy marynarze, którzy uzyskają dochody z pracy na rzecz armatora z faktycznym zarządem w Baliwacie Guernsey podlegają w Polsce rozliczeniu z zastosowaniem metody proporcjonalnego odliczenia, co skutkuje prawem  marynarza tzw. ulgi abolicyjnej, czyli kwoty stanowiącej różnicę pomiędzy podatkiem obliczonym z zastosowaniem metody proporcjonalnego odliczenia a podatkiem obliczonym według metody wyłączenia z progresją.

 

Co ważne, dla możliwości zastosowania ulgi abolicyjnej w przypadku dochodów z ww. źródeł nie będzie miało znaczenia czy polski marynarzy zapłaci jakikolwiek podatek w Baliwacie Guernsey w danym roku podatkowym czy też nie.

 

Zaliczki marynarza na poczet PIT w Polsce

 

Powyższe regulacje rodzą obowiązek obliczania oraz wpłacania do Urzędu Skarbowego właściwego przez miejsce zamieszkania podatnika  zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych obliczany od wynagrodzenia uzyskanego przez marynarza zartrudnionego przez armatora z Baliwatu Guernsey w oparciu o najniższą stawkę (tj. 18% w latach 2015-2019 i 17% w roku 2020), płatnych do 20 każdego kolejnego miesiąca po miesiącu, w którym podatnik otrzymał dochód, chyba że marynarz skorzysta w 2020 roku z możliwości złożenia wniosku o ograniczenie poboru zaliczek

 

Wniosek o ograniczenie poboru zaliczek

 

W związku z powyższym jedną z kluczowych kwestii dla polskiego marynarza, który będzie pracował w 2020 roku na statku eksploatowanym przez armatora z faktycznym zarządem w Baliwacie Guernsey staje się ustalenie terminu złożenia ww. wniosku o ograniczenie poboru zaliczek.

 

Wniosek ten należy złożyć przed terminem płatności pierwszej zaliczki na podatek, a mianowicie:

 

1. albo do 20 kolejnego miesiąca po uzyskaniu przychodu (przelewu);

 

2. albo do 20 kolejnego miesiąca po powrocie do kraju.

 

Pamiętajmy, że sytuacja opisana w pkt.1 znajdzie odniesienie do stanu faktycznego, w którym w dacie wpływu pensji na rachunek bankowy marynarz będzie przebywał w domu.

 

Natomiast jeżeli do wypłaty pierwszej pensji dojdzie, gdy marynarz będzie na statku termin płatności pierwszej zaliczki minie w terminie wskazanym w pkt.2. 

 

Uwagi wymaga fakt, że alternatywne rozwiązanie tj. wcześniej wspomniane opłacanie w Polsce comiesięcznych zaliczek przez marynarza na poczet PIT w 2020 roku, a następnie ich zwrot w związku ze złożeniem zeznania podatkowego do dnia 30.04.2021 roku nie jest rekomendowanym rozwiązaniem. W wielu sprawach na przestrzeni ostatnich lat, w których zespół Kancelarii reprezentował polskich marynarzy, zwrot ww. zaliczek często następował dopiero po kilku latach. Urzędy Skarbowe bardzo niechętnie zwracają marynarzom ww. zaliczki pomimo ciążącego na nich obowiązku w tym zakresie. 

 

Podsumowanie

 

Reasumując, w przypadku wykonywania pracy najemnej przez polskiego marynarza na statkach eksploatowanych w transporcie międzynarodowym przez przedsiębiorstwo z faktycznym zarządem w Baliwacie Guernsey od 01 stycznia 2014 roku polski marynarz zobowiązany będzie rozliczyć te dochody w polskim urzędzie skarbowym.

 

Jednocześnie, na podstawie art. 27g ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych marynarz będzie miał prawo skorzystać z ulgi abolicyjnej.  Skorzystanie z ulgi abolicyjnej jest możliwe dopiero w rocznym zeznaniu podatkowym (PIT-36), dlatego też polski marynarz może albo opłacać przez cały rok zaliczki albo korzystając z faktu, iż finalnie nie będzie musiał opłacić w Polsce podatku jeżeli uzyskuje dochody w roku podatkowym tylko z ww. źródeł, złożyć wniosek o ograniczenie poboru zaliczek na PIT w roku 2020 co jest rozwiązaniem najbardziej rekomendowanym.

 

Trzeba ponownie podkreślić, iż fakt, że Baliwat Guernsey dnia 12 lutego 2019 roku ratyfikował Konwencję MLI nie zmienia sytuacji podatkowej polskich marynarzy kontraktowych pracujących u armatorów z faktycznymi zarządami w ww. lokalizacji, bowiem polscy marynarze zatrudnieni w ww. modelu od 2014 roku powinni i tak i tak rozliczać się w Polsce z zastosowaniem metody proporcjonalnego zaliczenia (nawet jeśli są to ich jedyne dochody w roku podatkowym).