Dochody marynarskie, a przedawnienie zobowiązań podatkowych marynarza w Polsce

Data dodania: 24/02/2020

Wstęp

 

Polscy marynarze w wielu przypadkach nie są w pełni świadomi jakie obowiązują terminy przedawnienia zobowiązań podatkowych w Polsce oraz na jakich zasadach dochodzi do wydłużenia tych terminów, co bardzo często rodzi dla nich negatywne skutki finsnsowe. Należy również pamiętać, że zbliżający się termin przedawnienia danego roku podatkowego staje się bardzo często motywatorem dla Urzędu Skarbowego do wszczęcia czynności sprawdzających lub kontroli skarbowej marynarzy.

 

Niestety na przestrzeni ostatnich miesięcy roku 2019 marynarze, którzy skorzystali z ulgi abolicyjnej w rozliczeniu rocznym PIT-36 za rok 2014, który to PIT został rozliczony w 2015 są nagminnie wzywani przez Urzędy Skarbowe w Polsce, gdyż weryfikacja poprawności tych rozliczeń z perspektywy Urzędu Skarbowego może nastąpić do dnia 31.12.2020 roku. Na marginesie należy zauważyć, że termin ten dotyczy również tych marynarzy, którzy w ogóle nie rozliczyli się za rok 2014 z zastosowaniem ulgi abolicyjnej pomimo spoczywającego na nich obowiązku w tym zakresie. 

 

Terminy przedawnienia zobowiązań podatkowych w Polsce

 

 

Zobowiązania podatkowe w Polsce, które wynikają z dochodów uzyskiwanych przez marynarzy posiadających polską rezydencję podatkową z pracy na rzecz zagranicznych armatorów, zgodnie z art. 70 § 1 ordynacji podatkowej, przedawniają się z upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym upłynął termin płatności podatku. Ten termin przedawnienia odnosi się do zobowiązań podatkowych powstających z mocy prawa np. w zakresie rozliczeń PIT z tytułu dochodów uzyskanych z pracy najemnej zagranicą przez polskiego marynarza.

 

W praktyce oznacza to, że marynarze w kontaktach z aparatem skarbowym w Polsce mogą powoływać się na przedawnienie zobowiązania podatkowego po upływie 6 lat od uzyskania przychodu np. w odniesieniu do roku podatkowego 2015 przedawnienie nastąpi po dniu 31.12.2021 roku.

 

Trzeba pamiętać, że termin przedawnienia ma charakter materialnoprawny, co rodzi bardzo poważne skutki dla podatnika, gdyż z uwagi na powyższe termin ten nie może być ani przedłużony, ani odroczony przez organy podatkowe np. w drodze decyzji podatkowej lub postanowienia.  Co więcej, organy podatkowe nie stwierdzają w formie decyzji przedawnienia zobowiązania podatkowego, jednakże w razie wystąpienia tego faktu w trakcie postępowania podatkowego, niezależnie od tego na którym jest ono etapie, organy podatkowe powinny wydać decyzję o umorzeniu postępowania z uwagi na fakt, że przedawnione zobowiązanie podatkowe wygasło i nie może, z mocy prawa, być przedmiotem kontroli.

 

Wydłużenie terminu przedawnienia zobowiązań podatkowych

 

 

Należy pamiętać, że do wydłużenia terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego dochodzi w efekcie zdarzeń określonych ustawowo tj. poprzez zawieszenie lub przerwanie jego biegu. 

 

Uwagi wymaga również fakt, iż bieg terminu przedawnienia nie rozpoczyna się, a rozpoczęty ulega zawieszeniu m.in. w sytuacji, gdy wszczęto postępowanie w sprawie o przestępstwo skarbowe lub wykroczenie skarbowe, doręczenia postanowienia o przyjęciu zabezpieczenia wykonania zobowiązania wynikającego z decyzji organu podatkowego. 

 

W praktyce Urzędy Skarbowe często korzystają z możliwości zawieszenia biegu terminu przedawnienia na skutek wszczęcia postępowania w sprawie karnoskarbowej, niekoniecznie mając ku temu faktyczne podstawy przeciwko marynarzowi. Takie działanie organów wynika z dość prostego faktu tj. z obawy, że organy podatkowe nie zdążą na czas doprowadzić toczącego się postępowania podatkowego do etapu sądowo-administracyjnego. 

 

Bieg terminu przedawnienia rozpoczyna się, a po zawieszeniu biegnie dalej, od dnia następującego po dniu: 

• Uprawomocnienia się orzeczenia sądu powszechnego w sprawie ustalenia istnienia lub nieistnienia stosunku prawnego lub prawa;
• Doręczenia organowi podatkowemu odpisu orzeczenia sądu administracyjnego ze stwierdzeniem jego prawomocności;
• Wygaśnięcia decyzji o zabezpieczeniu zakończenia postępowania zabezpieczającego w trybie przepisów o postępowaniu egzekucyjnym w administracji;
• Prawomocnego zakończenia postępowania w sprawie o przestępstwo skarbowe lub wykroczenie skarbowe.

 

Uwagi wymaga również fakt, że brak złożenia zeznania podatkowego przez marynarza oraz jednoczesne powzięcie przez Urząd Skarbowy informacji o konieczności złożenia przez podatnika zeznania podatkowego skutkuje zarówno wszczęciem postępowania podatkowego (bez przeprowadzenia czynności sprawdzających) oraz ewentualnym wymiarem podatku, jak i możliwością wszczęcia postępowania karnoskarbowego za popełnione przestępstwo skarbowe, co będzie miało wpływ na bieg terminu przedawnienia (zawieszenie biegu terminu przedawnienia). 

 

Wpływ egzekucji na przedawnienie zobowiązań podatkowych

 

 

Niestety dla marynarzy w niektórych przypadkach organy podatkowe dysponują instrumentami, które umożliwiają im znaczące wydłużenie okresu 5 lat na ściągnięcie podatków. Takim sposobem jest m.in. wykorzystywanie rygoru natychmiastowej wykonalności, który ostatnimi czasy jest nadużywany przez niektóre Urzędy Skarbowe.

 

Decyzje nakładające na marynarza obowiązek uiszczenia podatku podlegają wykonaniu dopiero wtedy, gdy staną się ostateczne tzn., gdy Izba Skarbowa podtrzyma w drodze decyzji decyzję wydaną przez Urząd Skarbowy lub zmieni ją na niekorzyść podatnika. W wielu przypadkach podatnicy nie mają świadomości, że w przypadku wydania decyzji przez Izbę Skarbową, należy uregulować wynikające z niej zobowiązanie podatkowe. Jeżeli marynarz nie ureguluje zobowiązania wynikającego z decyzji drugiej instancji albo nie zawnioskuje o odroczenie płatności podatku lub jego rozłożenie na raty, aparat skarbowy niezwłocznie rozpocznie procedurę egzekucyjną.

 

Marynarz może oczywiście, w zakreślonym ustawowo terminie, wnieść skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, ale nie wstrzymuje to obowiązku zapłaty podatku wynikającego z decyzji Izby Skarbowej. 

 

Niestety bardzo często decyzje podatkowe, które są wydawane tuż przed upływem terminu przedawnienia podatku opatrywane są rygorem natychmiastowej wykonalności, co jest dopuszczalne, jeżeli istnieją uzasadnione obawy, że zobowiązanie podatkowe nie zostanie w przyszłości zaspokojone przez podatnika.

 

Zgodnie z art. 70 par 4 ordynacji podatkowej działania egzekucyjne czasami znacząco wydłużają termin przedawnienia zobowiązania podatkowego, bowiem zastosowanie środka egzekucyjnego powoduje przerwanie biegu terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego. Po przerwaniu termin ten biegnie na nowo od dnia następującego po dniu, w którym zastosowano środek egzekucyjny, tak więc liczy się go od tej chwili od początku.

 

Warto pamiętać, że bieg terminu przedawnienia zostaje przerwany wskutek zastosowania każdego środka egzekucyjnego przez organ podatkowy, tak więc może dojść do wielokrotnego przerwania terminu przedawnienia. 

 

 

Prawo do zwrotu nadpłaty podatku, a przedawnienie zobowiązania podatkowego

 

Marynarze posiadający polską rezydencję podatkową muszą pamiętać, że przedawnieniu podlegają nie tylko zobowiązania podatkowe podatnika względem organów podatkowych, ale również prawo podatnika do dochodzenia i zwrotu od organów podatkowych nadpłaconego podatku. Marynarz ma prawo dochodzić nadpłaty w podatku PIT tylko za okresy nieprzedawnione. Po upływie terminu przedawnienia danego zobowiązania podatkowego, prawo do złożenia wniosku o stwierdzenie nadpłaty wygasa zgodnie z ww. zasadami. Z uwagi na powyższe marynarze, którzy np. nadpłacili podatek w roku 2013 nie mogą już w 2020 roku wnosić o jego zwrot z uwagi na przedawnienie ww. roku podatkowego z dniem 31.12.2019 roku. 

 

 

Wnioski

 

Reasumując, okresy przedawnienia zobowiązań podatkowych w Polsce są relatywnie długie, szczególnie w kontekście często zmieniających się linii interpretacyjnych. Taka sytuacja może budzić uzasadnione obawy wśród marynarzy.

 

Marynarze korzystający z prawa do ulgi abolicyjnej muszą pamiętać, że prawidłowość zastosowania ulgi abolicyjnej w ich rozliczeniach podatkowych może być przedmiotem kontroli ze strony organów podatkowych do czasu upływu terminu przedawnienia, czyli z upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym upłynął termin płatności (rozliczenia) podatku. Rok podatkowy 2020 przedawni się dopiero 31.12.2026 roku.

 

W przypadku wezwania marynarza przez Urząd Skarbowy do złożenia wyjaśnień w związku z uzyskanymi przez niego dochodami zagranicznymi lub w zakresie poprawności złożonego przez marynarza rozliczenia podatkowego rekomendujemy kontakt z Kancelarią.

 

Zespół Kancelarii obsługuje marynarzy na terenie całej Polski w zakresie reprezentacji marynarzy przed organami podatkowymi, w zakresie rozliczeń podatkowych oraz w wielu innych sprawach. W razie pytań lub wątpliwości zapraszamy do kontaktu.