Ulga abolicyjna w 2021: Enigmatyczne pojęcie "poza lądowym terytorium państw", które warunkuje prawo do ulgi abolicyjnej dla marynarzy

Data dodania: 01/02/2021

Od 01.01.2021 roku w polskim prawie podatkowym pojawiło się bardzo niefortunne ograniczenie ulgi abolicyjnej dla wielu polskich podatników. Pracownikom lądowym de facto zlikwidowano ulgę abolicyjną poprzez jej zrównanie z kwotą wolną od podatku.  Natomiast Ci polscy podatnicy, którzy w roku podatkowym 2021 będą wykonywali pracę „poza lądowym terytorium państw” będą mieli szansę skorzystać z ulgi abolicyjnej w dotychczasowym kształcie. 

 

Kluczowym problemem jest to, iż nigdzie w polskim prawie podatkowym w ogóle nie zdefiniowano tego pojęcia, co z kolei prowadzić będzie do daleko idących rozbieżności interpretacyjnych w stosowaniu prawa podatkowego w tym zakresie. Niestety Ministerstwo Finansów do dzisiaj nie zajęło żadnego oficjalnego stanowiska jak należy rozumieć powyższą przesłankę, a podatnicy już są konfrontowani z tym przepisem w postępowaniach o ograniczenie poboru zaliczek (pierwszy termin na składanie wniosków w ww. zakresie mija dnia 20.02.2021 roku). 

 

Z literalnego brzmienia ww. przesłanki można dojść do wniosku, że chodzi w tym przypadku o każdą pracę na wodzie, pod wodą lub w powietrzu, która nie jest wykonywana na lądzie rozumianym jako grunt – i tak w mojej ocenie należy tę przesłankę interpretować. Niestety praktyka stosowania prawa podatkowego w Polsce jest tak niejednorodna i zarazem profiskalna, czego najlepszym przykładem są problemy w stosowaniu legalnej definicji „transportu międzynarodowego” w odniesieniu do marynarzy, że z dużą dozą prawdopodobieństwa możemy przyjąć, iż przesłanka ta przysporzy bardzo wielu problemów polskim podatnikom. 

 

Z kolei mając na uwadze dotychczasową praktykę interpretacyjną aparatu skarbowego oraz orzeczenia sądów administracyjnych, co wielokrotnie sygnalizowaliśmy, w przedmiocie podatku VAT za „terytorium lądowe państwa” organ podatkowy może próbować uznać, w mojej ocenie bezzasadnie, także wody terytorialne państwa/jego strefy ekonomiczne i szelfy, co niestety może w niektórych sprawach prowadzić do wykluczenia z ulgi abolicyjnej pracowników offshore lub tych, którzy pracują np. na holownikach w portach. 

 

Co więcej warto, również zwrócić uwagę, iż zgodnie z ww. przepisem mowa o „wykonywaniu pracy poza terytorium lądowym państw”. Jakich państw? Wszystkich, gdzie dany statek operuje, czy tylko tych, gdzie jest faktyczny zarząd przedsiębiorstwa eksploatującego statek i miejsce zamieszkania marynarza? Ta kwestia nie została również niestety doprecyzowana przez ustawodawcę w przepisach, co daje szerokie pole do dowolność interpretacyjnej dla aparatu urzędniczego.

 

Ponadto, sytuacja, w której marynarz pracuje na statku, który zawija tylko do dwóch portów np. statek ro-ro na linii Ystad-Świnoujście i dochodzi do rozładunku i załadunku pojazdów, gdzie część załogi asystuje na lądzie, przy obecnym kształcie przepisu, może doprowadzić do kuriozalnych praktyk aparatu skarbowego prowadzących do odmówienie prawa do ulgi abolicyjnej marynarzowi za czas pracy na lądzie tj. asysta przy załadunku lub czas remontu statku. 

 

Obawy w tym zakresie rodzi również sytuacja, w której urzędnicy na przestrzeni ostatnich 2-3 lat coraz chętniej sięgają do bliżej niedookreślonych i nieformalnych źródeł w celu zdefiniowania pojęć (np. Wikipedia), które w ich ocenie nie są uregulowane wystarczająco „precyzyjnie” lub w ogóle jak w przypadku ww. przesłanki.  Nie budzi zdziwienia fakt, iż te „interpretacje” są oczywiście niekorzystne dla podatników, co więcej, stały się one przyczynkiem do wielu bezzasadnych wezwań marynarzy do złożenia korekt za lata 2014-2018.  Z uwagi na powyższe rok 2021 rozpoczął się dla marynarzy na Pomorzu falą wezwań ze strony Urzędów Skarbowych m.in. II US Gdynia, II US Gdańsk, US Wejherowo właśnie na kanwie powyższych praktyk urzędniczych.

 

Omówione braki legislacyjne należy ocenić skrajnie negatywnie, gdyż prowadzą one tylko do pogłębienia i tak już niepokojącego chaosu interpretacyjnego, co tym samym prowadzić będzie do zwiększenia niepewności podatników w kontakcie z urzędami skarbowymi.

 

Z uwagi na powyższe Zespół Kancelarii podjął stosowne kroki w zakresie dookreślenia powyższej przesłanki, co ma na celu zabezpieczenie interesów podatkowych naszych Klientów.