Precedensowa decyzja US: dochody marynarza z pracy na rzecz brazylijskiego armatora

Data dodania: 11/03/2020

Wstęp

 

W lutym 2020 r. Kancelaria otrzymała decyzję Naczelnika Urzędu Skarbowego w województwie śląskim, która niewątpliwie jest decyzją przełomową i zarazem precedensową dla polskich marynarzy wykonujących pracę na pokładzie statku morskiego, eksploatowanego w transporcie międzynarodowym przez przedsiębiorstwo z miejscem faktycznego zarządu w Brazylii. Urząd Skarbowy umorzył marynarzowi cały podatek należny do zapłaty za dany rok wraz z odsetkami, o czym poniżej.

 

Przedmiot sprawy

 

W niniejszej sprawie podatnik wniósł do urzędu skarbowego wniosek o umorzenie odsetek za zwłokę wynikających z zaległości podatkowej  w podatku dochodowym od osób fizycznych z wskazaniem, iż w danym roku uzyskiwał dochody z pracy najemnej wykonywanej na pokładzie statku morskiego, który był eksploatowany w transporcie międzynarodowym przez przedsiębiorstwo z miejscem faktycznego zarządu w Brazylii. 

 

Podatnik nadmienił, iż w złożonym zeznaniu za dany rok  zastosowano ulgę abolicyjną wynikającą z przepisów ustawy z dnia 26 lipca 1991r. roku o podatku dochodowym od osób fizycznych, która finalnie pomniejszyła przewidziany w powyższym zeznaniu podatek należny do zapłaty do 0,00 złotych.

 

W dalszej części uzasadnienia wniosku Kancelaria wskazywała, iż okolicznością uzasadniającą umorzenie przedmiotowej zaległości wraz z odsetkami jest przede wszystkim ważny interes publiczny. Podkreślono, że zeznanie podatkowe ten rok zostało złożone w ustawowym terminie, w zeznaniu tym rozliczono uzyskane za granicą dochody i zastosowano do dochodów „brazylijskich” przewidzianą w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych ulgę abolicyjną. Natomiast z uwagi na pogłębiające się wątpliwości dotyczące  możliwości stosowania ulgi w stanach faktycznych zbieżnych sytuacją podatnika, jak również niekorzystne rozstrzygnięcia organów podatkowych i sadów administracyjnych, podatnik dobrowolnie złożył korektę zeznania i wpłacił zaległe zobowiązanie podatkowe w kwocie należności głównej. 

 

Ponadto podkreślono, iż działania podatnika nie wynikały ze złej woli, natomiast z uwagi na niejednolite stanowisko w odniesieniu do ulgi abolicyjnej, ciężko jest także przypisywać podatnikowi  brak rzetelnej wiedzy w temacie ulgi. Kancelaria podkreślała również, że same organy podatkowe nie są zgodne w omawianej kwestii, a zgodnie z art. 2a wyżej cyt. ustawy Ordynacja Podatkowa niedające się usunąć wątpliwości, co do treści przepisów prawa podatkowego rozstrzyga się na korzyść podatnika.

 

Rozstrzygnięcie Urzędu Skarbowego – umorzenie podatku i odsetek (!)

 

 

Naczelnik Urzędu Skarbowego, po rozpatrzeniu wniesionego przez Kancelarię wniosku, wydał podatnikowi pozytywną, tj. umorzył podatnikowi  zaległość z tytułu podatku dochodowego wraz z należnymi odsetkami za zwłokę.

 

W uzasadnieniu wydanej decyzji wskazano, iż decyzje o umorzeniu należności podatkowych wraz z odsetkami za zwłokę są wyjątkiem i stosowane są w przypadkach szczególnych. Organy podatkowe zobowiązane są do bezwzględnej ochrony interesów budżetu państwa i muszą mieć na uwadze to, że względy społeczne wymagają, aby zobowiązania podatkowe były realizowane, a podatnik pochopnie nie był z nich zwalniany. Umorzenie zaległości oznacza bowiem trwałą rezygnację Skarbu Państwa z przysługującego mu roszczenia. 

 

Ponadto, w wydanej decyzji podkreślono, iż w złożonym  zeznaniu podatnik rozliczył uzyskane za granicą dochody i zastosował do dochodów „brazylijskich” przewidzianą w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych ulgę abolicyjną, będąc przekonanym o zasadności i prawidłowości swojego działania oraz że na tamten czas podatnik działał zgodnie z orzeczeniami sądów administracyjnych, dot. obowiązujących w powyższym zakresie przepisów, a tym samym należy uznać, że w tamtym okresie miał prawo sądzić, że w jego przypadku ma zastosowanie ulga abolicyjna. 

 

Zgodnie z wydawanymi interpretacjami przepisów prawa podatkowego dotyczącymi podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania dochodów w związku z pracą najemną wykonywaną na statkach eksploatowanych w transporcie międzynarodowym przez przedsiębiorstwo z siedzibą i faktycznym zarządem w Brazylii, tutejszy organ podatkowy potwierdził, że w wydawanych interpretacjach indywidualnych organy interpretacyjne odmawiały prawa do skorzystania z ulgi abolicyjnej o której mowa w art. 27g ustawy z dnia 26 lipca 1991r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, w sytuacji gdy z państwem (Brazylia), w którym dochody są osiągane, a Rzeczpospolitą Polską nie została zawarta umowa o unikaniu podwójnego opodatkowania i podatnik nie zapłacił podatku za granicą od dochodów uzyskanych w tym państwie. 

 

Ustalono jednocześnie, że w/w interpretacje negatywne zostały skierowane do Wojewódzkich Sądów Administracyjnych, które następnie uchylały zaskarżoną interpretację, uznając, że organ interpretacyjny dokonał wadliwej wykładni przepisów prawa stwierdzając, że żaden element konstrukcji w odniesieniu do treści art. 27 ust. 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie przewiduje, aby zapłata podatku była warunkiem kwalifikującym do jego zastosowania oraz do zastosowania ulgi abolicyjnej podstawie art. 27g w/w ustawy. 

 

Wojewódzkie Sądy Administracyjne powoływały się na Interpretację Ogólną Ministra Rozwoju i Finansów z dnia 31 października 2016r. Nr DD10.8201.1.2016.GOJ, gdzie wskazano, że marynarz, mający miejsce zamieszkania w Polsce, uzyskujący dochód z tytułu pracy najemnej na pokładzie statku morskiego eksploatowanego w transporcie międzynarodowym, jest uprawniony do rozliczenia się w Polsce na zasadach określonych w art. 27 ust. 9 i 9a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a w konsekwencji przysługuje mu prawo do skorzystania z ulgi abolicyjnej na podstawie art. 27g.

 

Naczelny Sąd Administracyjny w Warszawie  oddalał skargi kasacyjne Szefa Krajowej Administracji Skarbowej i przychylał się do wyroków WSA (Wyrok NSA IIFSK 3563/17). W związku z rozbieżnościami dotyczącymi interpretacji przepisów prawa oraz rozbieżnościami w wydawanych orzeczeniach WSA i NSA w/w zakresie, Minister Finansów, Inwestycji i Rozwoju wydał Interpretację Ogólną z dnia 31.10.2019r. NR DD4.8201.1.2019 w zakresie prawa do skorzystania z ulgi abolicyjnej przez marynarzy, mających miejsce zamieszkania w Polsce, uzyskujących dochody z pracy na statkach eksploatowanych w transporcie międzynarodowym z państwem, z którym Polska nie zawarła umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania, w przypadku gdy nie został zapłacony podatek za granicą. 

 

Minister Finansów, Inwestycji i Rozwoju powołując się na liczne wyroki NSA ( m. in. II FSK 1681/17) uznał, że podatnik który osiągnął dochód w państwie, z którym nie została zawarta umowa o unikaniu podwójnego opodatkowania, i od tego dochodu nie został zapłacony podatek dochodowy za granicą, nie jest uprawniony do rozliczenia się w Polsce na zasadach określonych w art. 27 ust. 9 i 9a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a w konsekwencji podatnikowi nie przysługuje tym samym prawo do skorzystania z ulgi abolicyjnej.

 

Dodatkowo Naczelnik Urzędu Skarbowego podkreślił, iż jego zdaniem podatnik nie powinien ponosić negatywnych konsekwencji w związku z funkcjonowaniem różnych interpretacji i przepisów podatkowych.